zaterdag 19 december 2009

Op de verjaardag van Hanny Michaelis (2)

De kamer waar wij vroeger samen waren
staat als een kooi rondom mij opgericht
dreigend en onverbiddelijk
De muren kaatsen wit en wezenloos
met valse flikkeringen en het raam
waakzaam dat als een groot boosaardig oog
vol leedvermaak mijn eenzaamheid bespiedt.
De boeken staren mij vijandig aan
zelfs de piano, normaal zo vertrouwd
grijnst grimmig al zijn tanden bloot
en 's nachts wanneer ik wakker lig
in een vijandig, onverschillig bed
hangt er de harige klauw
der angst

Uit: Nop Maas - Gerard Reve. Kroniek van een schuldig leven. 1 De vroege jaren 1923-1962. Amsterdam 2009. Blz. 387-388.

Op de verjaardag van Hanny Michaelis (1)



Die avond heb ik lang gewacht
eer ik je voetstap hoorde op de trap
Met elke klokslag die zonder verstierf
groeide mijn vrees als een verscheurend dier
dat op het punt stond mij aan te vliegen
wanneer de laatste hoop mij zou ontglippen
Het duurde eindeloos - toen stond je in de deur
een vreemdeling, bijna een vijand
de vraag die ik ternauwernood dorst uiten
stierf op mijn lippen toen ik zag
hoe schuw je ogen die van mij ontweken
bang om het brandende geluk te tonen
dat in zijn niet te temmen gloed
de schrale resten van het mijne zou verzengen
omdat ik er geen deel aan had

Uit: Nop Maas - Gerard Reve. Kroniek van een schuldig leven. 1 De vroege jaren 1923-1962. Amsterdam 2009. Blz. 387.

vrijdag 18 december 2009

Op stap met Agnes

Op het weblog van Hanneke Groenteman (http://www.hannekegroenteman.nl/) las ik het volgende:

Kijk, zo zie je hoe machtig het Medium TV is. Ik raakte gewonnen voor Agnes Kant. Vanavond: een 'onverwachte' ontmoeting tussen Marga van Praag (Het Gesprek) en Agnes Kant. Ik geloof niet helemaal in het onverwachte, maar wel in de kwaliteit van Marga van Praag om mensen in haar ontmoetingen te laten bloeien. Agnes Kant liet zich aan Marga (en door Marga) van een spontane, vrolijke, aantrekkelijke en intelligente kant zien. Marga liet zien dat zij een ontwapenende en slimme ondervraagster is. Ik had al een keer een stuk met Ahmed Marcouch gezien, dit was de tweede 'Marga' die ik zag, en ik vond het hardstikke goed. Prikkelend, onderhoudend, alles wat vrouwen willen weten kwam langs, maar ook wat je als politiek geïnteresseerde wilt weten.
Ze hadden haar (Marga) nooit moeten laten gaan bij de publieke omroep. En Agnes moet zich vaak door Marga laten interviewen (of adviseren). Ruim baan voor pittige vrouwen!


Mijn kijkervaring was wat Agnes Kant betreft een geheel andere. Ik vond haar voor het zien van dit interview wel een pittig wijf, type "ik zeg het je recht in je gezicht". Maar wat voelt die vrouw zich snel aangevallen, wat reageert ze verbeten en wat een gebrek aan relativeringsvermogen! Hoe kun je bovendien op iemand stemmen die woont in een huis zonder enige franje, nota bene in een soort bouwkeet (als ik het goed heb begrepen) en wiens culinaire hoogtepunt het in de oven schuiven van een afbakbroodje is? Politiek hoort niet over dit soort dingen te gaan, maar gaat er in de praktijk, ook bij mij, wel over.

maandag 14 december 2009

Op de verjaardag van Gerard

26.7.1990

Het is een lieve man, zeer kundig op zijn gebied, maar hij zit nog vol met de klassieke 'linkse' onzin van zijn jeugd, en denkt dat katholieken willoze slaven zijn van zwartberokte uitbuiters en zelf niet mogen denken. Het merkwaardige is dat 'progressieve' mensen zich eigenlijk nergens echt voor interesseren en zich nergens in verdiepen, omdat ze alles al weten. Ze hebben geen wereldbeeld, en kunnen geen enkele idee anders dan letterlijk begrijpen. Mijn verering voor katholieke dieren vindt hij alleen maar dol komisch. Dat het gewoon de mystiek is van een degelijk vooroorlogs heilsvisioen, dat dringt niet tot hem door. Evenmin, dat mijn jonge eenzame, ver van zijn Moeder verwijderde Soldaat het symbool (of eventueel een allegorie) is van de verdwaalde, in de ketenen der zonde gekluisterde mens, die uit de Duisternis de grote Middelares aanroept: Salve Regina, Mater Misericordiae ('Wees gegroet, o Koningin, Moeder van Barmhartigheid'). Vandaar dat ze nooit door beeldende kunst, een toneelstuk, een boek of een film echt ontroerd kunnen geraken. Kijk, jij hebt veel gereisd, dus jij twijfelt niet aan de Katholieke Dieren, temeer daar je er zelf een bezeten hebt, die in gezegende ouderdom, midden in het gebed, door Godt tot zich is genomen.

Uit: Gerard Reve - Moedig Voorwaarts. Brieven aan Bert en Netty de Groot 1974-1997. Amsterdam/Antwerpen 2007. Blz. 485-486.

woensdag 9 december 2009

Een avondje AVRO


Ik koester al jaren een onschuldig, maar diep verlangen lid te worden van de AVRO. De leukste avondjes thuis zijn toch die met Nelleke van der Krogt in Tussen kunst en kitsch, Frits Sissing in Op zoek naar Mary Poppins of Sipke Jan Bousema in Opsporing verzocht. Geen progressief-culturele moeilijkdoenerij, maar beschaafd amusement en degelijke culturele programma's, zonder een chaotische interviewer in een veel te druk overhemd. De vraag is wel: wanneer keren Tineke de Groot en Rolf Wouters, die je rustig de verpersoonlijking van de AVRO-vrouw en -man kunt noemen, weer terug op de buis? Mocht dat gebeuren, dan gaat die vervelende VPRO-gids de deur uit.
P.S. Een echt AVRO-lid ontvangt natuurlijk de AVRO-bode en niet de Televizier-gids.

zaterdag 5 december 2009

Schalenbau


Dankzij een tentoonstelling in de Haagse galerie gemak kwam ik op het spoor van de Schalenbau van de DDR-architekt Ulrich Müther (1934-2007). Na de val van de Muur waren veel van zijn gebouwen in verval geraakt en begon hij enkele te saneren. Het beroemde restaurant 'Ahornblatt' in Berlijn werd echter, ondanks de status van beschermd monument, afgebroken en vervangen door een gebouw dat je in elke stad ter wereld zou kunnen tegenkomen. Wat nog fier overeind staat is bijvoorbeeld het strandwachtershuisje in Binz (zie foto) en de 'Teepott' in Warnemünde, dat door een investeerder voor 7,5 miljoen euro werd gesaneerd. Minder goed is het gesteld met het 'Inselparadies' op Rügen: www.rieder.cc/typo3temp/pics/f449867eef.jpg.
Müther kwam zelf uit Binz (op Rügen) en bouwde graag aan de Oostzeekust. Een boek over zijn bijzondere creaties in deze streek won onlangs de Architekturbuchpreis 2009 (www.ulrichmuether.com). Misschien is dat een aanleiding om haast te maken met het saneren van meer nooddurftige Schalenbauten en te stoppen met het afbreken van onvervangbaar cultureel erfgoed uit de jaren '50, '60 en '70.

Wie stout is de roe



De éminences grises van de partij (Vonhoff, Korthals Altes, Bolkestein) schamen zich ongetwijfeld kapot voor deze sinterklazerige poging zo flink te zijn als mw. Verdonk.

donderdag 3 december 2009

Opgediept

Toen ik nog in Groningen studeerde verzorgde ik voor het literaire studententijdschrift Literatief een rubriek onder de titel 'Opgediept', waarin vergeten boeken door liefhebbers van het stof werden ontdaan.
Vandaag heb ik zelf weer eens zo'n boek opgediept. Het gaat om The art of story-telling van de mediëviste Mia I. Gerhardt (de zus-van), een in 1963 in Leiden bij uitgeverij Brill verschenen studie over Duizend-en-één-nacht. Ik heb er nog geen letter in gelezen, maar vind het nu al een heerlijk boek.
Overzichtelijk en systematisch gaat Mia Gerhardt in op de ontstaansgeschiedenis van het boek, de verschillende uitgaven tot dan toe, de verschillende soorten verhalen en hun oorsprong, diverse thema's die aangesneden worden, de structuur van het gehele werk, etc. etc. Met als hoogtepunt een uitgebreid hoofdstuk over de sprookjes in Duizend-en-één-nacht.
Het boek is antiquarisch niet verkrijgbaar (nieuw al helemaal niet), maar gelukkig hebben ze in de Koninklijke bibliotheek de meest geweldige uitgaven. Ze hebben zelfs een brief van Ida Gerhardt aan Gerard Reve, maar die mag je natuurlijk alleen inzien. Dat ga ik binnenkort maar eens doen.